Latex is een hoge kwaliteit zet (typeset) systeem voor het opmaken van o.a. documentatie in PDF formaat.
In Latex voor beginners wordt stapsgewijs uitgelegd hoe je Latex kunt gebruiken om een boek te schrijven.
- Basis
- Opsommingen
- Verwijzingen
- Afbeeldingen
- Tabellen
- Appendix
- Index
- Met dank aan
Voor het omzetten van .tex latex bestanden naar PDF wordt Tex Live gebruikt.
Eclipse TeXlipse plugin 2.0.1. wordt gebruikt om in Eclipse te kunnen werken met .tex files.
command-line kan gebruik worden gemaakt van
$ pdflatex <boek.tex>
om het .tex bestand om te zetten naar PDF.
Een "Hello World!" Latex document met een minimale opzet ziet er als volgt uit
\documentclass[a4paper]{book}
\begin{document}
Hello World!
\end{document}
Het document bestaat uit opdrachten (macros of commandos) en inhoud tekst.
Opdrachten worden vooraf gegaan door \. Opdracht
\documentclass[a4paper, oneside]{book}
b.v., is een minimale configuratie voor Latex.
Elk document begint met \begin{document} en eindigt met \end{document}.
Tussen begin en end kan de inhoud van het boek geschreven worden.
Standaard is een book tweezijdig. oneside zorgt ervoor dat er geen lege pagina's in de PDF terecht komen.
Latex heeft een basis set aan opdrachten. Andere opdrachten moeten worden geïmporteerd door gebruik te maken van
\usepackage{package-naam}
De basis set opdrachten wordt bepaald door documentclass b.v. book.
Bij herhaald gebruik van samengestelde opdrachten kan gebruik gemaakt worden van
\newcommand{\opdracht-naam}{\samengetelde-opdracht}
om nieuwe opdrachten te maken.
In de opdrachten kunnen ook parameters worden geïntroduceerd zoals
\newcommand[aantal-input-parameters]{\opdracht-naam}{\samengetelde-opdracht{#1}}
bijvoorbeeld
\newcommand[1]{\imp}{\textbf{\textit{#1}}}
Dit voorbeeld levert een nieuwe opdracht \imp op die tekst zowel vet als schuingedrukt weergeeft.
De nieuwe opdracht is dan als volgt te gebruiken
\imp{tekst}
De parameters worden aangeduid met [1] ingevuld op de plek van {#1}, [2] ... etc.
Het .tex bestand kan de gehele inhoud van het boek bevatten.
Als het boek groter wordt is gangbaar dat de hoofdstukken worden verdeeld over meerdere .tex bestanden.
Invoegen van een tex bestand kan door gebruik te maken van
\input{tex-bestand}
Het voorbeeld boek.tex bestand maakt gebruik van deze constructie
\input{boek-bestanden/basis.tex}
In de generatie van het boek wordt basis.tex meegegenereerd naar het PDF document.
Op deze wijze kan je hoofdstukken ook hergebruiken.
N.B. de rest van de hoofstuk en de andere hoofdstukken uit voorbeeld boek.tex zijn op deze wijze geïmporteerd.
Dik gedrukte tekst wordt verkregen met
\textbf{tekst}
en schuingedrukte tekst met
\textit{tekst}
onderstrepen kan met
\underline{tekst}
Het % symbool wordt gebruikt voor commentaar. De rest van de regel wordt dan genegeerd bij het genereren van het PDF document.
% Commentaar
De marges van een pagina kunnen geconfigureerd worden met package geometry zoals
\usepackage[top=2.5cm, left=2.5cm, bottom=2.5cm, right=2.5cm]{geometry}
waarbij in dit geval aan alle zijden een marge van 2,5 centimeter wordt ingesteld.
Gebruik \title, \author, \date en tenslotte \maketitle om een titelpagina aan te maken.
\title{Latex voor beginners}
\author{Bas de Reus}
\date{\today}
\maketitle
De inhoudsopgave wordt neergezet met
\tableofcontents
Hoofdstukken en (sub)secties worden automatisch genummerd met b.v. Chapter 1.
Hoofdstuk worden aangegeven met
\chapter{titel}
secties met
\section{titel}
subsecties met
\subsection{titel}
en sub-subsecties met
\subsusection{title}
Normaal gesproken wordt een hoofdstuk neergezet volgens default taal Engels als Chapter.
Automatische vertaling naar Hoofdstuk is mogelijk door gebruik te maken van package babel en optie dutch.
\usepackage[dutch]{babel}
Met behulp van blindtext kun je een idee krijgen van hoe de opmaak uitpakt zonder eigen tekst in te voeren.
\usepackage{blindtext}
en vervolgens waar nodig
\blindtext
of 1 of meerdere paginas (aantal x) met
\blindtext[x]
Opsommingen kunnen zowel genummerd als ongenummerd zijn
Opsommingen zoals
- Eerste item
- Tweede item
worden in Latex met package \usepackage{enumerate} geïntroduceerd als
\begin{enumerate}
\item Eerste item
\item Tweede item
\end{enumerate}
Met
\begin{enumerate}[a)]
loopt de 'nummering' als volgt
a) Eerste item
b) Tweede item
Met
\begin{enumerate}[~~~1)]
wordt de nummering voorafgegaan met 3 spaties en eindigt deze op een sluitend haakje.
Met behulp van itemize kunnen ongenummerde (stippen) lijsten gemaakt worden
- Eerste item
- Tweede item
worden in Latex als volgt genoteerd
\begin{itemize}
\item Eerste item
\item Tweede item
\end{itemize}
Om hyperlinks te ondersteunen kan package hyperref gebruikt worden
\usepackage[colorlinks=true, breaklinks]{hyperref}
Optie colorlinks=true toont links zonder 'box' om de links heen.
breaklines kapt links met een lange naam netje af.
Hyperlinks naar een Hoofdstuk kunnen gemaakt worden door
\chapter{Hyperlinks}
\label{label-naam}
gebruik te maken van opdracht \label als locatie waar naar toe verwezen kan worden.
\ref{label-name}
verwijst dan naar het nummer van het hoofdstuk b.v. 2.
Door gebruik te maken van
\autoref{label-naam}
wordt de verwijzing naar Chapter 2. N.B. Nederlands wordt niet standaard ondersteund.
Met behulp van
\addto\extrasdutch{
\def\chapterautorefname{Hoofdstuk}
}
is het mogelijk de verwijzing de juiste vertaling naar Hoofdstuk 2.
Op de hyperref documentatie pagina staat meer uitleg over andere referentie opties.
Navigatie door de PDF heen aan de hand van geklikte links kan met ALT-LEFT en ALT-RIGHT.
Dezelfde regels gelden voor sectie, waarbij de \label dan onder de sectie komt te staan.
\section{Hyperlinks}
\label{sectie-label-naam}
Door \def\sectionautorefname{Sectie} toe te voegen aan \addto\extrasdutch worden secties ook vertaald naar b.v. Sectie 2.
Een aangepaste hyperlin wordt verkregen door b.v.
\hyperref[label-naam]{aangepaste-versie-naam \ref*{label-naam}}
met b.v. tot gevolg
aangepaste-versie-naam 2
waarbij 2 bijvoorbeeld een hoofdstuk nummer is.
Met \footnote{voetnoot-tekst} wordt een voetnoot geplaatst onderaan de pagina.
Hyperlinks naar internet lokaties worden verkregen met
\url{https://ctan.org}
of
\href{https://ctan.org}{CTAN website}
Een verwijzing naar een \label{label-naam} zonder hyperlink wordt verkregen met
\ref*{label-naam}
Literatuur verwijzingen kunnen worden opgezet met Bibtex.
Inhoudelijk worden deze referenties in een extern bestand bewaard b.v. library.bib
De koppeling vindt plaats door
\bibliographystyle{abbrvnat}
\bibliography{tex-bestanden/library}
\usepackage[nottoc]{tocbibind} zorgt ervoor dat \bibliography als apart hoofdstuk wordt opgenomen.
Om abbrvnat te kunnen gebruiken is package natbib nodig
\usepackage[round,authoryear]{natbib}
Daarmee is ook de \citep beschikbaar.
Verwijzingen worden gedaan op sleutel zoals
\cite{Martin2018}
zichtbaar als Martin (2018) of
\citep{Martin2018}
zichtbaar als (Martin, 2018)
waarbij b.v.
@book{Martin2018,
abstract = {Abstract text},
author = {Martin, Robert C.},
isbn = {97801344944166},
pages = {404},
publisher = {Pearson Education},
title = {{Clean Architecture}},
url = {https://url},
year = {2018}
}
Om de verwijzingen op de juiste manier in het PDF document te krijgen moet de volgens reeks command-line opdrachten gebruikt worden
pdflatex boek
bibtex boek
pdflatex boek
pdflatex boek
De referenties hebben per default nogal felle kleuren groen, rood en blauw.
Met package xcolor kunnen de kleuren gewijzigd worden
\usepackage{xcolor}
\definecolor{c1}{rgb}{0,0,1} % blauw
\definecolor{c2}{rgb}{0,0.3,0.9} % licht blauw
\definecolor{c3}{rgb}{0.3,0,0.9} % paars
\hypersetup{
linkcolor={c1}, % interne referenties
citecolor={c2}, % literatuur referenties
urlcolor={c3} % externe referenties
}
Voor afbeeldingen wordt package graphicx gebruikt
\usepackage{graphicx}
Met opdracht \includegraphics kunnen afbeeldingen van het type PNG of JPEG in het PDF document worden geïmporteerd.
Afbeelding aarde.png wordt b.v. neergezet met
\includegraphics[width=0.3\textwidth]{boek-bestanden/aarde}
Ook kan er een lijst met figuren worden toegevoegd met opdracht
\listoffigures
\usepackage[nottoc]{tocbibind} zorgt ervoor dat \listoffigures als apart hoofdstuk wordt opgenomen.
Daarvoor is wel nodig dat de afbeelding is opgenomen tussen \begin{figure} en \end{figure}
\begin{figure}[h!]
\centering
\includegraphics[width=0.3\textwidth]{boek-bestanden/aarde}
\caption{aarde}
\end{figure}
en een bijschrift zoals
\caption{Aarde}
Opdracht \centering zorgt ervoor dat de afbeelding gecentreerd op de pagina komt te staan.
Optie [h!] zorgt ervoor dat de afbeelding ter plekke wordt ingevoegd.
Optie [width=0.3\textwidth] maakt de breedte van de afbeelding 0.3 maal de breedte van de text.
Afbeelding referenties worden niet per default vertaald. Vertaling kan worden toegevoegd door
\def\figureautorefname{Figuur}
aan
\addto\extrasdutch{
toe te voegen.
Tabellen worden vergelijkbaar met afbeeldingen ingevoegd. De volgende representatie van een tabel defineert twee kolommen en twee rijen;
\begin{table}[h!]
\begin{tabular}{lr}
cel (1,1)
& cel (1,2)
\\
cel (2,1)
& cel (2,2)
\end{tabular}
\end{table}
Optie [h!] zorgt ervoor dat de tabel ter plekke wordt ingevoegd.
Standaard wordt de tabel links uitgelijnd.
\begin{tabular}{lr} definieert een tabel met twee kolommen waaran de tekst in de eerste kolom links uitgelijnd wordt en de tekst in de tweede kolom rechts.
Kolommen worden gescheiden met &. Rijen worden gescheiden met \\.
Toevoegen van horizontale omlijning in de tabel kan met \hline\.
Vertikale omlijning wordt in na {tabular} gedefinieerd in de vorm van een pipe |.
\begin{table}[h!]
\label{tabel}
\centering
\begin{tabular}{|l|c|l|}
\hline
& kop 1
& kop 2
\\ \hline
rij 1
& cel (1,1)
& cel (1,2)
\\
rij 2
& cel (2,1)
& cel (2,2)
\\ \hline
\end{tabular}
\caption{Tabel Verwijzing}
\end{table}
Met \label{tabel} kan naar de tabel verwezen worden met \autoref{tabel}.
De vertaling is niet standaard geregeld en kan worden toegevoegd door
\def\tableautorefname{Tabel}
aan
\addto\extrasdutch
toe te voegen.
\centering plaatst de tabel in het midden op de pagina.
\caption{Tabel Verwijzing} is het onderschrift van de tabel.
Met opdracht \listoftables wordt een lijst met verwijzingen naar tabellen aan de PDF toegevoegd.
\usepackage[nottoc]{tocbibind} zorgt ervoor dat \listoftables als apart hoofdstuk wordt opgenomen.
In appendix staat het gebruik van bijlagen uitgwerkt.
Tussen \begin{appendix} en \end{appendix} kunnen bijlagen worden ingevoegd.
Elk \chapter{appendix-titel} zorgt voor een nieuwe bijlage met oplopende letters A, B, ...
Paragrafen \section{sectie-titel} worden genummerd voorafgegaan door de letter van de desbetreffende bijlage.
Als voorbeeld zorgt
\begin{appendix}
\chapter{Eerste uitleg}
\label{bijlage1}
\section{Eerste onderdeel}
\end{appendix}
voor een bijlage volgens
Bijlage A
Eerste uitleg
A.1 Eerste onderdeel
Met \label{bijlage1} kan naar de bijlage verwezen worden met \autoref{bijlage1}.
De vertaling is niet standaard geregeld en kan worden toegevoegd door
\def\appendixautorefname{Bijlage}
aan
\addto\extrasdutch
toe te voegen.
Met package makeidx gevolgd door opdracht \makeindex kan gebruik worden gemaakt van het indexeren van woorden.
\usepackage{makeidx}
\makeindex
Woorden die in de index terecht moet komen worden neergezet met
\index{Eerste woord}
Op de plek van
\printindex
wordt de index in de PDF ingevoegd.
\usepackage[nottoc]{tocbibind} zorgt ervoor dat de index als apart hoofdstuk wordt opgenomen.
Om de index in de PDF te krijgen is nodig dat command-line
pdflatex boek
makeindex boek
pdflatex boek
pdflatex boek
uit te voeren. Waar boek het .tex document is.
Latex - Basic elements for writing a book/thesis van Mauricio Lobos.
Stackoverflow
Tex
ShareLatex
Afbeelding aarde
TexLive
CTAN
