Skip to content

Commit

Permalink
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
MVS11 committed Dec 19, 2024
2 parents c2d7245 + eda8214 commit 923c4fe
Show file tree
Hide file tree
Showing 4 changed files with 34 additions and 24 deletions.
19 changes: 12 additions & 7 deletions section_004.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -22,7 +22,7 @@ Ook internationale en nationale regelgeving heeft impact op de keuze voor standa
In de afgelopen paar jaren heeft de Europese Commissie (EC) tevens meerdere wetsvoorstellen m.b.t. digitalisering en data gedaan die de komende jaren vorm krijgen. Gezamenlijk vormen ze de geopolitieke positionering ten aanzien van digitalisering en data van de Europese Unie. Centraal in die propositie is het benutten van de maatschappelijke waarde van digitalisering en data, en gelijktijdig het versterken en beschermen van de individuele rechten van burgers. De voorstellen zijn in 2020 en 2021 gedaan, en zijn vastgesteld dan wel momenteel in onderhandeling. De bekend gemaakte feitelijke informatie over de inhoud van de voorstellen, de activiteiten van de EC, en de bekende tijdslijnen t.a.v. implementatie worden gedeeld in de <a href='https://docs.geostandaarden.nl/eu/handreiking-EU-informatie' target='_blank'>Handreiking EU Informatie m.b.t. digitale en data-strategie</a>.
<br/>
<br/>
Tot slot is ook nationale wet- en regelgeving van invloed op het toepassen de geo-standaarden, zoals de Nederlandse basisregistraties en de Omgevingswet. Deze Nederlandse profielen van standaarden zijn gebaseerd op of opgelijnd met de internationale en Europese profielen. Het deel van de Nederlandse geo-standaarden profielen dat zorgt voor het functioneren van de nationale geo-informatie infrastructuur heeft een aparte positie op de <a href='https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden' target='_blank'>'pas toe of leg uit'</a> lijst van verplichte open standaarden van het Forum Standaardisatie van de Nederlandse digitale overheid. Deze geo-standaarden zijn van primair belang in het aansluiten van geo-informatie op de digitale overheid.
Tot slot is ook nationale wet- en regelgeving van invloed op het toepassen van de geo-standaarden, zoals de Nederlandse basisregistraties en de Omgevingswet. Deze Nederlandse profielen van standaarden zijn gebaseerd op of opgelijnd met de internationale en Europese profielen. Het deel van de Nederlandse geo-standaarden profielen dat zorgt voor het functioneren van de nationale geo-informatie infrastructuur heeft een aparte positie op de <a href='https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden' target='_blank'>'pas toe of leg uit'</a> lijst van verplichte open standaarden van het Forum Standaardisatie van de Nederlandse digitale overheid. Deze geo-standaarden zijn van primair belang in het aansluiten van geo-informatie op de digitale overheid.
<br/>
<br/>
<figure><img src='media/image3.png' alt='Het nationale NEN3610 Basismodel voor geo-informatie' style='width: 66.89827930749485%;'></img>
Expand All @@ -45,16 +45,21 @@ De <a href='https://www.noraonline.nl/' target='_blank'>Nederlandse Overheids Re
Ook principes als <a href='https://www.noraonline.nl/wiki/Vindbaar_(Doel)' target='_blank'>Vindbaarheid</a>, <a href='https://www.noraonline.nl/wiki/Toegankelijk_(Doel)' target='_blank'>Toegankelijkheid</a> en <a href='https://www.noraonline.nl/wiki/Transparant_(Doel)' target='_blank'>Transparantie</a> zijn belangrijk in NORA evenals voor de nationale geo-informatie infrastructuur.
NORA stelt ook de “<a href='https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden' target='_blank'>pas-toe-of-leg-uit</a>” lijst van het Forum Standaardisatie verplicht. Een basisset met <a href='https://www.forumstandaardisatie.nl/open-standaarden/geo-standaarden' target='_blank'>geo-standaarden</a> staat ook op de 'pas-toe-of-leg-uit' lijst. De vermelding op deze lijst draagt bij aan de 'verankering' van de geo-standaarden en geo-informatie infrastructuur in de nationale digitale overheid.
Het Raamwerk van geo-standaarden is een aanvulling op en een verdieping van het <a href='https://www.noraonline.nl/wiki/Geo' target='_blank'>NORA thema GEO</a>.

## Rechtenbeleid {#47DF3727}
Het onderwerp rechtenbeleid uit BOMOS vertaalt zich naar gebruiksvoorwaarden van de producten van de standaarden. Niet alleen voor de documentatie maar ook voor de technische bestanden. Daarbij staat centraal dat Geonovum open standaarden ontwikkelt en beheert.
Geonovum hanteert <a href='https://creativecommons.nl/' target='_blank'>Creative Commons</a> om voor de producten van de standaarden aan te geven voor wie op welke wijze de standaarden beschikbaar zijn. Voor elk nieuw document dat vanaf 1 januari 2018 door Geonovum wordt gepubliceerd, is voorzien van de volgende licentie:
<a href='https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl' target='_blank'>https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl</a> (kort: CC BY-ND 4.0). In het geval (delen van) standaarden zijn opgenomen in wet- en regelgeving (zoals het geval is bij de RO Standaarden) dan zijn de gebruiksvoorwaarden van Geonovum niet van toepassing.
Geonovum hanteert <a href='https://creativecommons.nl/' target='_blank'>Creative Commons</a> om voor de producten van de standaarden aan te geven voor wie op welke wijze de standaarden beschikbaar zijn. Elk nieuw document dat vanaf 1 januari 2018 door Geonovum wordt gepubliceerd, is voorzien van de volgende licentie:
<a href='https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl' target='_blank'>https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.nl</a> (kort: CC BY-ND 4.0). In het geval dat (delen van) standaarden zijn opgenomen in wet- en regelgeving (zoals het geval is bij de RO Standaarden) dan zijn de gebruiksvoorwaarden van Geonovum niet van toepassing.
<br/>
<br/>
Geonovum dient er zelf voor zorg te dragen dat de documentatie van onze standaarden digitaal toegankelijk zijn. Dit is gebruiksvoorwaarde die vanuit wet- en regelgeving wordt gesteld.
Geonovum dient er zelf voor zorg te dragen dat de documentatie van onze standaarden digitaal toegankelijk is. Dit is een gebruiksvoorwaarde die vanuit wet- en regelgeving wordt gesteld.

## Adoptie en erkenning {#1D2F46EE}
Het gebruik van de basisset geo-standaarden is niet vanzelfsprekend. De toepassing ervan in de praktijk is ons uiteindelijke doel. Werkgroepen zijn hierbij van wezenlijk belang. Voor de adoptie en erkenning van de geo-standaarden door het werkveld heeft Geonovum onder andere de basisset geo-standaarden aangeboden aan <a href='http://forumstandaardisatie.nl/' target='_blank'>Forum Standaardisatie</a>. Zij publiceren lijsten met open standaarden die door hen zijn goedgekeurd, waaronder <a href='https://www.forumstandaardisatie.nl/standaard/geo-standaarden' target='_blank'>de basisset geo-standaarden</a>. We maken geen gebruik van certificering.
Daarnaast adviseren zij in het gebruik van open standaarden. In samenwerking met <a href='https://www.nen.nl/normcommissie-geo-informatie' target='_blank'>NEN normcommissie 351 240 Geo-informatie</a> streven wij naar adoptie en erkenning van het Basismodel Geo-informatie (NEN 3610). Voor NEN 3610 hebben we een conformiteitstoets.
Het gebruik van de basisset geo-standaarden is niet vanzelfsprekend. De toepassing ervan in de praktijk is ons uiteindelijke doel. Werkgroepen zijn hierbij van wezenlijk belang. Voor de adoptie en erkenning van de geo-standaarden door het werkveld heeft Geonovum onder andere de basisset geo-standaarden aangeboden aan <a href='http://forumstandaardisatie.nl/' target='_blank'>Forum Standaardisatie</a>. Zij publiceren lijsten met open standaarden die door hen zijn goedgekeurd, waaronder <a href='https://www.forumstandaardisatie.nl/standaard/geo-standaarden' target='_blank'>de basisset geo-standaarden</a>.
Daarnaast adviseren zij in het gebruik van open standaarden.

We maken geen gebruik van certificering. In samenwerking met <a href='https://www.nen.nl/normcommissie-geo-informatie' target='_blank'>NEN normcommissie 351 240 Geo-informatie</a> streven wij naar adoptie en erkenning van het Basismodel Geo-informatie (NEN 3610). Voor NEN 3610 hebben we een conformiteitstoets.

## Kwaliteitsbeleid en benchmarking {#03326BEB}
De verbindende kracht van standaardisatie in vindbare, toegankelijke, uitwisselbare en herbruikbare geo-informatie:
<ul><li><b>Findable (vindbaar)</b> De eerste stap bij het (her)gebruiken van data is om de data te vinden. Metadata en data moeten gemakkelijk te vinden zijn voor zowel mensen als computers. Machineleesbare metadata is essentieel voor het ontdekken van datasets en services.</li>
Expand All @@ -64,4 +69,4 @@ De verbindende kracht van standaardisatie in vindbare, toegankelijke, uitwisselb
</ul>
<br/>

Op basis van de kwaliteitsinstrumenten van BOMOS werken verder aan de kwaliteit van de standaarden en het beleid dat toeziet op de kwaliteit van implementaties van de geo-standaard.
Op basis van de kwaliteitsinstrumenten van BOMOS werken we verder aan de kwaliteit van de standaarden en het beleid dat toeziet op de kwaliteit van implementaties van de geo-standaarden.
8 changes: 4 additions & 4 deletions section_005.md
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -25,8 +25,8 @@ Onderdeel van het wijzigingsproces is versiebeheer.
<figcaption>Proces vaststellen nieuwe standaard</figcaption></figure>

## Ontwikkeling {#1CE485E4}
Een standaard kent verschillende levensfasen, zie figuur 5. Iedere standaard in beheer kent deze levensfasen. Vanaf de implementatie/ groeifase is de standaard in beheer en ontwikkelt zich deze door.
Bij de doorontwikkeling van de standaard doorloopt het wijzigingsproces stappen Inhoud, Toetsing, Besluitvorming en Implementatie. Het wijzigingsproces alsook het releasebeleid en versiebeheer zijn toegelicht zijn toegelicht in het <a href='https://docs.geostandaarden.nl/gsw/gsw/' target='_blank'>wijzigingsprotocol geo-standaarden</a>. De hulpmiddelen die het IMEV beheerteam inzet, zijn benoemd in de volgende paragraaf <a href='#78583B11'>uitvoering</a>.
Een standaard kent verschillende levensfasen, zie figuur 5. Iedere standaard in beheer kent deze levensfasen. Vanaf de implementatie/ groeifase is de standaard in beheer en ontwikkelt deze zich door.
Bij de doorontwikkeling van de standaard doorloopt het wijzigingsproces stappen Inhoud, Toetsing, Besluitvorming en Implementatie. Het wijzigingsproces alsook het releasebeleid en versiebeheer zijn toegelicht in het <a href='https://docs.geostandaarden.nl/gsw/gsw/' target='_blank'>wijzigingsprotocol geo-standaarden</a>. De hulpmiddelen die het beheerteam inzet, zijn benoemd in de volgende paragraaf <a href='#78583B11'>uitvoering</a>.
<br/>
<br/>
<figure><img src='media/image5.png' alt='Levensfases van een standaard volgens BOMOS' style='width: 100%;'></img>
Expand All @@ -43,7 +43,7 @@ Voor de uitvoering van het beheer en de doorontwikkeling van de geo-standaarden
<br/>
Wij gebruiken hierbij de volgende hulpmiddelen en tooling.
De <a href='https://www.geonovum.nl/' target='_blank'>Geonovum website</a> is de centrale toegang om in contact te komen met Geonovum en informatie in te winnen over ons werk: Geonovum verbindt, verkent en verankert. Dit betekent dat nieuwe opdrachten, nieuwe werkzaamheden, nieuwe thema’s via de Geonovum website worden ontsloten en alleen bij hoge uitzondering en een degelijke onderbouwing er een nieuwe separate website wordt ontwikkeld.
De publieke werk- en ontwikkelomgeving van de standaarden en de producten van de standaarden is de <a href='https://github.com/Geonovum' target='_blank'>Geonovum GitHub</a>. Geonovum gebruikt voor de standaarden en de producten van de standaarden die wij ontwikkelen en beheren zogenoemde publicatieservers. Deze publicatieservers gelden als bronlocatie voor de producten van onze standaarden en zijn vindbaar. De publicatieservers zijn:
De publieke werk- en ontwikkelomgeving van de standaarden en de producten van de standaarden is de <a href='https://github.com/Geonovum' target='_blank'>Geonovum GitHub organisatie</a>. Geonovum gebruikt voor de standaarden en de producten van de standaarden die wij ontwikkelen en beheren zogenoemde publicatieservers. Deze publicatieservers gelden als bronlocatie voor de producten van onze standaarden en zijn vindbaar. De publicatieservers zijn:

<ul><li><a href='http://register.geostandaarden.nl/' target='_blank'>Technisch register</a>: Publiceren van technische bestanden, behorend bij standaarden ten behoeve van implementatieondersteuning. Het technisch register is de centrale vindplaats voor de informatiemodellen uit het NEN3610 stelsel, plus de technische standaarden die bij die informatiemodellen horen.</li>
<li><a href='https://definities.geostandaarden.nl/' target='_blank'>Conceptenbibliotheek</a>: Publiceren van semantische begrippen uit informatiemodellen. In de conceptenbibliotheek zijn de definities van concepten die gebruikt worden in NEN3610 informatiemodellen opgenomen, waarmee wij harmonisatie en integratie bevorderen. Ten behoeve van de conceptenbibliotheek hebben we een <a href='https://staging-definities.geostandaarden.nl' target='_blank'>testomgeving van de conceptenbibliotheek.</a></li>
Expand All @@ -53,7 +53,7 @@ De publieke werk- en ontwikkelomgeving van de standaarden en de producten van de
## Documentatie {#2EE86838}
De volgende types documentatie worden door Geonovum gebruikt bij de ontwikkeling en het beheer van standaarden.
<br/>
<ul><li><b>Norm (no) </b>Een norm is bij een officieel standaardisatie instituut ondergebracht en bevat bindende afspraken. Naast het gebruik van normen is NEN 3610 de enige norm waar Geonovum een inhoudelijke verantwoordelijkheid heeft. Het formele beheer en beslissingen worden genomen in de NEN normcommissie 351 240 waar Geonovum de voorzitter van is. NEN is een normalisatie instituut. NEN is net als Geonovum een stichting en kan daarmee geen juridische status toekennen aan normen. Het verwijst vooral naar de status die de NEN heeft vanuit de overheid en in het werken vanuit lidstaten. </li>
<ul><li><b>Norm (no) </b>Een norm is bij een officieel standaardisatie instituut ondergebracht en bevat bindende afspraken. Naast het gebruik van normen is NEN 3610 de enige norm waar Geonovum een inhoudelijke verantwoordelijkheid heeft. Het formele beheer en beslissingen worden genomen in de NEN normcommissie 351240 waar Geonovum de voorzitter van is. NEN is een normalisatie instituut. NEN is net als Geonovum een stichting en kan daarmee geen juridische status toekennen aan normen. Het verwijst vooral naar de status die de NEN heeft vanuit de overheid en in het werken vanuit lidstaten. </li>
<li><b>Standaard (st) </b>Een document met (bindende) afspraken. Overkoepelende term voor de verschillende types standaarden. Normen zijn in principe niet meer bindend dan standaarden. </li>
<li><b>Informatiemodel (im)</b> Een standaard waarbij door de term informatiemodel te hanteren wordt aangegeven dat het een abstractie (het model) vormt van de werkelijkheid zoals beschreven binnen een bepaalde sector/domein. Informatiemodellen zijn een semantische invulling van normen voor sectoren zoals ruimtelijke ordening, kabels en leidingen, water, etc..</li>
<li><b>Praktijkrichtlijn (pr) </b>Praktijkrichtlijnen zijn producten die informatie geven, vaak met een technisch karakter, die nodig is voor het toepassen van standaarden. Een praktijkrichtlijn hoort altijd bij een standaard/norm.</li>
Expand Down
Loading

0 comments on commit 923c4fe

Please sign in to comment.